Tag: schrijven

Geplaatst op door — Geef een reactie

De kracht van ontkenning in de litotes

Grote Hyperbool Blog Steven – ZijnBoek

In de wereld van taal schuilt kracht in ontkenning. Litotes benadrukt het tegenovergestelde door iets niet rechtstreeks te bevestigen. Lekker onduidelijk? Lees deze blog dan vooral even verder!

Litotes, kracht van ontkennen, ZijnBoek blog

Litotes is een retorische stijlfiguur

Litotes wordt beschouwd als een retorische stijlfiguur omdat het gebruikmaakt van ontkenning om betekenissen te versterken, waardoor communicatie effectiever wordt, vooral in retorische contexten zoals toespraken of literaire werken.

Een blog uit de serie Stijlfiguren.

Maar wat is het dan eigenlijk?

Litotes is een stijlfiguur waarbij iets wordt ontkend om het tegenovergestelde te benadrukken. In plaats van rechtstreeks te zeggen dat iets waar is, wordt het juist niet als onwaar beschreven. Dit leidt tot een vorm van understatement die de boodschap vaak krachtiger maakt dan directe bevestiging.

Omgebeurd Twee hoofdrolspelers zijn in Omgebeurd voortdurend op deze manier in gesprek, wat vaak leidt tot lachwekkende maar ook boeiende dialogen.

Een interessante dialoog bevat niet weinig litotes. Het is geen onbelangrijk onderdeel van een gesprek. Het is voor een schrijver niet onaantrekkelijk om er gebruik van te maken.

Let op: in bovenstaande stukje komen drie litotes voor. Dat is te veel en vaak vermoeiend voor de lezer.

Waarom schrijvers een litotes gebruiken

Schrijvers gebruiken litotes om verschillende redenen. Het worden ingezet om subtiliteit en nuance toe te voegen aan de taal van het boek. Het maakt dialogen interessant en daardoor (soms) pittiger. Door de kunst van ontkenning goed in te zetten, kunnen schrijvers complexe ideeën op een beknopte en suggestieve manier overbrengen. Het is bijzonder wanneer litotes gebruikt worden om ironie, humor of zelfs sarcasme te creëren. Hierdoor worden teksten levendiger en boeiender voor de lezer.

Een paar ontkennende voorbeelden

Er zijn mogelijkheden genoeg. Een litotes herken je al snel door ontkennende woorden, zoals het woord niet of bijvoorbeeld het woord geen.

“Niet slecht” in plaats van “goed”.
“Niet onaardig” om iets of iemand als aardig te beschrijven.
“Niet oninteressant” als je iets interessant vindt.
“Niet ongewoon” om iets als gebruikelijk te omschrijven.
“Niet onbelangrijk” om iets juist als belangrijk te benadrukken.

“Geen kleine prestatie” om iets indrukwekkend te noemen.
“Geen onbekende naam” om aan te geven dat best wel iemand bekend is.
“Geen onaanzienlijke opkomst” om een grote menigte te suggereren.
“Geen onbelangrijk onderwerp” om te benadrukken dat iets belangrijk is.
“Geen onbemind idee” om iets als geliefd te beschouwen.

Waar komt de litotes voor?

Litotes komt vaak voor in literaire werken, met name in romans, gedichten en essays waar nuance en subtiliteit erg belangrijk zijn. Ook in retorische teksten, politieke toespraken en satire wordt litotes regelmatig gebruikt om effectief te communiceren en op een speciale manier de aandacht van het publiek of de lezer te trekken.

Probeer zelf eens, bij het lezen van een tekst, te ontdekken of je er een litotes in kunt ontdekken. Dat is niet onaardig!

Geplaatst op door — Geef een reactie

De overdreven hyperbool

Grote Hyperbool Blog Steven – ZijnBoek

Hyperbool, een stijlfiguur zo groot als een olifant en zo krachtig als een orkaan, is een ware krachtpatser in de wereld van taal. Het gaat allemaal om overdrijven.

Grote Hyperbool Blog Steven – ZijnBoek

Extra kracht

Hyperbool laat woorden uitstijgen boven de gewone grenzen, waardoor ze resoneren in de gedachten van de hoorders of lezers. Zo kan extra kracht worden ingezet, mits met wijsheid gebruikt.

Een blog uit de serie Stijlfiguren.

Een hyperbool is leuk, maar niet te vaak

In een verhaal kan hyperbool effectief zijn om bepaalde emoties te versterken, humor toe te voegen, of om bepaalde aspecten van een personage of situatie te benadrukken. Het kan een krachtig instrument zijn om de aandacht van de lezer te trekken en om bepaalde uitspraken en scènes levendiger te maken.

Echter, het is belangrijk om hyperbool met mate te gebruiken en altijd met het doel om de boodschap te versterken zonder afbreuk te doen aan de geloofwaardigheid van het verhaal. Overmatig gebruik van hyperbool kan de geloofwaardigheid van het verhaal aantasten en afleiden van de essentie.

Omgebeurd In de psychologische thriller Omgebeurd wordt van alles overdreven, maar altijd met het doel het verhaal goed te kunnen vertellen.

Het is dus belangrijk om hyperbool alleen te gebruiken wanneer het gepast is binnen de context van het verhaal en wanneer het de impact van de boodschap versterkt zonder overdreven te worden.

De kunst van het overdrijven

In een wereld waar ‘groot’ niet groot genoeg is en ‘snel’ nooit snel genoeg kan zijn, biedt hyperbool de mogelijkheid om de extremen van de menselijke verbeelding te verkennen. Overdrijven heeft dan tot doel om aandacht te trekken. Als iemand bijvoorbeeld onbeschaamd vraagt wat je maandsalaris is, kun je antwoorden met “rond de negen ton,” waardoor even verwarring ontstaat, maar daarna meteen duidelijk is dat je iets anders bedoelt, namelijk dat je het niet gaat vertellen.

Een paar grootse voorbeelden

Er zijn mogelijkheden genoeg. Hier zijn er een paar.

Ik heb een miljoen keer gezegd dat je dat niet moet doen.
Hij was zo hongerig dat hij een hele koe zou kunnen opeten.
Ze lachte zo hard dat de ramen trilden en de buren meelachten.
Hij is zo oud als Methusalem.
Hij had een rugzak vol met boeken zo zwaar als lood.
Ze huilde tranen zo groot als golfballen.
De lach van de baby vulde de kamer als een koor van engelen.
Hij sprong zo hoog als een kangaroo op steroïden.
Het duurde een eeuwigheid voordat de les voorbij was.
Ze had een glimlach van oor tot oor die de hele stad verlichtte.
Het was zo koud dat de vogels bevroren in de lucht.
Ze was zo moe dat ze een marathon kon slapen.
Hij had een stem als een donderende storm.
Ze had genoeg eten voor een leger, maar niemand om het mee te delen.

Omarmen

Het gebruiken van hyperbool verrijkt je verhaal. Omarm de kracht van hyperbool en laat je verhalen schitteren als nooit tevoren.

Geplaatst op door — Geef een reactie

Een zacht eufemisme

Eufemisme – Blog van Steven – zijnBoek

Eufemismen zijn als fluwelen handschoenen voor harde waarheden. Ze verzachten, verbloemen en verpakken de realiteit in vriendelijkere woorden.

Eufemisme – Blog van Steven – zijnBoek

Een zachte omweg in taal

Een blog uit de serie Stijlfiguren.

Schrijvers en taalliefhebbers kunnen deze stijlfiguur doeltreffend inzetten om complexe of gevoelige onderwerpen op een subtielere manier te benaderen. Met andere woorden: Met een eufemisme spreek je met zachte woorden over een pittig onderwerp.

In een wereld waar woorden krachtiger zijn dan zwaarden, bieden eufemismen een elegante ontsnappingsroute uit ongemakkelijke situaties. Ze helpen ons om te praten over moeilijke onderwerpen zonder onnodig ongemak te veroorzaken.

Een delicate balans

Een eufemisme kunnen we een delicaat evenwicht noemen tussen eerlijkheid en beleefdheid. Het laat ons toe om respectvol te blijven, zelfs wanneer we de waarheid een beetje verhullen. Denk maar aan “het loodje leggen” in plaats van “overlijden” of “een maatje meer hebben” in plaats van “dik zijn”.

Nog meer voorbeelden

Een paar voorbeelden geven een beter beeld.

“Een paar centjes verdienen” voor “arm zijn”
“Een beetje onhandig” in plaats van “klunzig”
“Een paar jaartjes ouder” voor “oud”
“Een beetje creatief boekhouden” in plaats van “fraude plegen”
“Niet helemaal waar” voor “liegen”
“Een kleine vergissing” in plaats van “fout”
“Een moment van bezinning” voor “straf”
“Niet helemaal alert zijn” in plaats van “dronken zijn”
“Een uitdaging” voor “probleem”
“Een levendig gesprek” voor “ruzien”
“Iets minder gezegend zijn met geluk” in plaats van “ongelukkig zijn”
“Een tweede jeugd beleven” voor “midlife crisis hebben”
“Een alternatieve levensstijl” in plaats van “anders zijn dan de norm”
“Een beetje in de war zijn” voor “verward zijn”
“Een strategische terugtrekking” in plaats van “vluchten”
“Een beetje eigenaardig” voor “vreemd zijn”
“Een beetje apart” in plaats van “raar”
“Een ongeplande omweg” in plaats van “verdwaald zijn”
“Een tijdelijke financiële uitdaging” voor “failliet gaan”

Niet alleen op papier

Uit de voorbeelden blijkt dat eufemismen eigenlijk vooral veel voorkomen in het dagelijks taalgebruik. Het is natuurlijk ook leuk en zinvol om ze te verwerken in geschreven verhalen.

Geplaatst op door — Geef een reactie

Het chiasme

Chiasme – Blog van Steven

Een chiasme is een taalkundige spiegelstructuur. Het is een zin die zichzelf een beetje herhaalt, maar dan andersom.

Chiasme Blog ZijnBoek

Het omkeren van zinsdelen

Een blog uit de serie Stijlfiguren.

Een chiasme komt in de dagelijkse taal vaker voor dan je denkt.

Kijk eens naar de uitdrukking: Dames en heren, jongens en meisjes.
Eerst wordt de vrouw genoemd, gevolgd door de man. Dan de man gevolgd door de vrouw. As je het zou tekenen zie je dat het spiegelt. Het wordt ook wel gezien als een kruislingse verbinding.

Het woord chiasme is afgeleid van het Griekse woord “chi.” Het gaat om de vorm van de Griekse letter X (chi). In een chiastische structuur vormen de herhaalde elementen vaak een kruispatroon, vergelijkbaar met de letter X.

Voorbeelden uit de geschiedenis

Er zijn een aantal bekende uitspraken van mensen uit de geschiedenis waarin een chiasme gebruikt is. Hier zijn een paar voorbeelden.

Vraag niet wat jouw land voor jou kan doen, vraag wat jij voor jouw land kunt doen.
John F. Kennedy

You forget what you want to remember, and you remember what you want to forget.
(Je vergeet wat je wilt onthouden, en je onthoudt wat je wilt vergeten.)
Charles Dickens

Mankind must put an end to war, or war will put an end to mankind.
(De mensheid moet een einde maken aan oorlog, of oorlog zal een einde maken aan de mensheid.)
John F. Kennedy

Niet alles wat telt, kan geteld worden, en niet alles wat geteld kan worden, telt.
Albert Einstein

En misschien zijn dezen ook bekend:
Als het niet kan zoals het moet, moet het maar zoals het kan.

en:
Je leeft niet om te eten, maar je eet om te leven.

Een chiasme is een krachtig middel om uitspraken extra aandacht te geven. Vaak is een uitspraak met een chiasme ook beter te onthouden.

A – B – B’ – A’

Een chiasme wordt vaak genoteerd als A – B – B’ – A’. Een voorbeeld:
Als het niet kan (A) zoals het moet (B), dan moet het maar (B’) zoals het kan (A).
A is verbonden aan A’ en B is verbonden aan B’. De kruislingse verbinding.

De spiegeling

Een chiasme is niet alleen een kruising, maar ook een spiegeling. Zo zou je bijvoorbeeld in de afbeelding van boven naar beneden kunnen kijken (lezen). Dan zie je lucht, boom, land, land, boom, lucht. Ook dit is een chiasme, die je zou kunnen noteren als A – B – C – C’ – B’ – A’.

Hier eindig ik mee, dit was genoeg, want het is voldoende, dus stop ik hier.

Geplaatst op door — Geef een reactie

Antithese als stijlfiguur

Antithese stijlfiguur – Blog van Steven

Tekst kan interessant worden door stijlfiguren te gebruiken. Bijvoorbeeld de antithese. Dit is het gebruik van tegenstellingen in zinsdelen of ideeën.

Antithese stijlfiguur

De antithese

Een blog uit de serie Stijlfiguren.

Een antithese ontstaat als je twee tegenovergestelde dingen samenzet om een contrast te laten zien. Het ontstaat wanneer je iets vergelijkt met iets heel anders, zodat opvalt hoe verschillend ze zijn. Stel dat je zegt ‘Ik hou van de zon, maar haat de regen,’ dan gebruik je een antithese.

Leuke voorbeelden van de antithese

De antithese kan gebruikt worden om iets lekker theatraal te zeggen (of door je personage te laten zeggen). Het kan ook worden ingezet als je een schril contrast wilt beschrijven.

Boek cover In de roman Hoogslim wordt veel contrast ingezet om het meeslepende verhaal op te bouwen.

Hier zijn een paar voorbeelden.

Het is vanzelfsprekend om te leven, maar moeilijk om echt te zijn.
Liefde is een droom, liefde is een nachtmerrie.
Je moet verliezen om te winnen.
De stilte was oorverdovend.
De weg naar de hel is geplaveid met goede bedoelingen.
Groot in omvang, klein van geest.
Spreken is zilver, zwijgen is goud.
Leven zonder vrijheid is gevangenschap.
Hij was tegelijkertijd oud van lichaam en jong van geest.
Het leven is een reis van de wieg naar het graf.
Schoonheid zonder genade is de haak zonder aas.
Het was de beste van tijden, het was de slechtste van tijden.
Haast je langzaam.
Wijsheid begint in verwondering, maar eindigt in kennis.
De vrijheid van de een eindigt waar de vrijheid van de ander begint.
Liefde brengt ons dichter bij elkaar dan haat.
Soms moet je verliezen om te waarderen wat je hebt.
Een vreemde bekende.
Je hebt alles, maar je hebt niets.
Hij was luid in zijn stilte.
Het leven is een comedy voor wie denken en een tragedie voor wie voelen.

Soms is het onzin, andere keren zit er een diepe wijsheid in. Het hangt ervan af wat je wilt bereiken met je geschreven of gesproken tekst.

Zo creëer je extra aandacht, door een tegenstelling (antithese).
Veel plezier.

Geplaatst op door — Geef een reactie

Schrijver met teveel ideeën

Overvloed aan creativiteit

Voor sommige schrijvers lijkt inspiratie nooit op te drogen. Ze worden overspoeld door veel ideeën, personages en plots die roepen om aandacht.

Overvloed aan creativiteit

Creatieve tsunami

Creatieve overvloed kan een zegen zijn als ideeën, verhaallijnen, personages, plotwendingen en onverwachte situaties zich als het ware opdringen aan de schrijver, terwijl die bezig is met het opbouwen van een verhaal. Dit brengt echter ook een unieke uitdaging met zich mee. Hoe kan deze overvloed optimaal worden benut?

Het hebben van te veel ideeën is op zichzelf een reden tot vreugde. Het toont de rijkdom van iemands verbeelding en het vermogen om voortdurend nieuwe concepten te genereren. Dit proces is verkwikkend en houdt de geest actief en alert.

Maar teveel is teveel. Zomaar van alles wegstrepen lijkt misschien een oplossing, maar wat gaat er dan verloren? Wordt misschien het kind met het badwater weggegooid? Dit kan niet de bedoeling zijn. In deze blog reik ik wat tips aan om de overvloed richting te geven en prachtig te benutten.

Aan de slag met de ideeën

Misschien dat onderstaande tips bijdragen aan het in toom houden en optimaal benutten van alle overvloedige gedachten die bij het schrijven van een verhaal boven komen borrelen.

  1. Diversiteit
    Het hebben van meerdere ideeën tegelijk kan leiden tot een dilemma: welk idee moet als volgende worden aangepakt? De verleiding om van het ene idee naar het andere te springen kan leiden tot een reeks halfvoltooide projecten. Het is belangrijk om een zorgvuldige afweging te maken over waar je je aandacht op wilt richten.
  2. Focus en discipline
    Het omgaan met creatieve overvloed vereist focus en discipline. Kies bewust een idee om aan te werken en laat de rest tijdelijk op de achtergrond. Het betekent niet dat je de andere ideeën vergeet, maar eerder dat je je aandacht concentreert om iets daadwerkelijk te voltooien. Schrijf de rest even op.
  3. Notities
    Schrijvers met overvloedige ideeën moeten experts worden in het vastleggen van hun gedachten. Houd een notitieboekje bij de hand om flitsen van inspiratie vast te leggen. Dit helpt niet alleen om de ideeën te behouden, maar ook om ze op een later tijdstip opnieuw te evalueren.
  4.  Prioriteiten stellen
    Het is onmogelijk om al je ideeën tegelijkertijd aan te pakken. Het stellen van prioriteiten is essentieel. Bepaal welke ideeën het meest urgent of intrigerend zijn en focus je energie daarop. Dit helpt bij het vermijden van overweldiging en het bevorderen van vooruitgang.
  5.  Diepgaande verkenning
    In plaats van oppervlakkig over veel ideeën te schrijven, kan diepgaande verkenning van een beperkt aantal ideeën leiden tot meer uitgebreide en complexe verhalen. Dit kan lezers aanspreken die op zoek zijn naar diepgang en karakterontwikkeling.
  6.  Het overwinnen van blokkades
    Ironisch genoeg kan te veel keuze leiden tot schrijversblok. Het gewicht van talloze ideeën kan overweldigend zijn en het schrijfproces verlammen. Hier is het belangrijk om terug te gaan naar de kern van je passie en te herinneren waarom je begon met schrijven.
  7.  Samenwerking en delen
    Als je overvloedige ideeën hebt en het moeilijk vindt om te kiezen, overweeg dan samen te werken met anderen. Soms kunnen medeschrijvers of vrienden je helpen bij het selecteren van het beste idee om als volgende te verkennen.
  8.  De schoonheid van geduld
    Het ontwikkelen van een idee tot een volwaardig verhaal vergt tijd en toewijding. Het is belangrijk om geduldig te zijn en te begrijpen dat niet elk idee meteen tot een meesterwerk zal leiden. Het proces is net zo waardevol als het uiteindelijke resultaat.

Creatief slot

In plaats van een saaie samenvatting, wil ik een creatief resumé geven.

Voor een woordkunstenaar verzadigd van ideeën, rust het vinden van de juiste symbiose tussen overvloed en focus op de kronkelige wegen van essentie. Dit omvat een balletdans om de stroom van creativiteit te dirigeren en te smeden tot afgewerkte werken die deze wereld kunnen verrijken. Met een weloverwogen melange van ontdekkingen en volharding kunnen schrijvers de weelde van hun creatieve geest in toom houden en vertellingen creëren die hun unieke klanken laten weerklinken.

En nu in mijn eigen woorden: Keuzes maken, de rest even noteren en bewaren voor later en goed de tijd nemen. Dan moet het gaan lukken.

Geplaatst op door — Geef een reactie

Denken in beelden of in taal

Beelden en woorden – Blog van Steven

Wie visueel is ingesteld, denkt vooral in beelden. Ik denk meer in taal, woorden, zinnen. Denk ik. Wat zegt je denkstijl over jou als schrijver?

Hoe denk je eigenlijk?

Elke manier van denken heeft bepaalde eigenschappen. Vaak is je denken een combinatie van meerdere van onderstaande mogelijkheden, maar eentje overheerst meestal duidelijk. Het kan een goede oefening zijn, te onderzoeken hoe je denkt.

  • Wie denkt in beelden, verbindt zijn gedachten aan plaatjes of bewegend beeld.
  • Bij denken in woorden zijn er innerlijke gesprekken. De gedachten komen als woorden en zinnen.
  • Wie denkt in abstracte begrippen ziet als het waren ideeën, concepten of principes.
  • Mensen die denken in emoties, associëren hun gedachten met bepaalde gevoelens en met sfeer.
  • Er zijn mensen die denken in geluiden, de hele dag muziek of ritmes horen en zich afvragen hoe bepaalde stemmen of geluiden zouden klinken.

Taal en concepten

Als ik bovenstaande vraag moest beantwoorden – hoe denk je eigenlijk – zou ik mogelijk antwoorden dat ik denk in woorden en zinnen (taal dus) en een in concepten (complete begrippen en grote lijnen).

Toegegeven, als iemand mij een leuk verhaal vertelt, ‘zie ik het voor me’ en als ik zelf iets bedenk, zie ik ook ‘van alles,’ maar er komen vooral woorden en zinnen. Er is bij mij een sterke verbinding tussen mijn gedachten en de woorden die erbij horen om ze uit te drukken. Misschien dat ik daarom bloemrijk schrijf.

Dat heeft voordelen en nadelen. Ik kan communiceren in woorden en ideeën (de concepten) op een levendige en realistische manier overbrengen. Het opbouwen van een verhaal past ook bij mij, waarbij ik veel aandacht heb voor details. Visuele beschrijvingen zijn echter moeilijker voor mij.

Wat er nog te leren valt

Als je je eigen talenten en uitdagingen ontdekt hebt, kun je ook zien wat je nog wilt leren.

In mijn geval wil ik mij vaker situaties, personages en concepten visueel voorstellen en ze dan beschrijven. Ook wil ik blijven groeien in lateraal denken – beter bekend als ‘out-of-the-box’-denken – zodat ik steeds weer anders tegen problemen en situaties aankijk. Dat resulteert in nieuwe, verrassende benaderingen voor wat al bekend is.

Of ik mijn denkstijl (in woorden, als taal-mens) kan veranderen, moet nog blijken. Het is een uitdaging om ietwat om te buigen naar iets meer beeldend, emotioneel of abstract. Het is altijd goed om te blijven leren. En leuk!

Geplaatst op door — Geef een reactie

Schrijven in de nacht

Schrijven in de nacht – Blog van Steven

Je zult maar midden in de nacht wakker worden met een goed idee. Mijn ervaring is dat ik die de volgende ochtend vergeten ben.

Schrijven in de nacht

Slapen of uit bed stappen

Als ik lig te mijmeren en er vormen zich zinnen, er ontstaan zomaar mooie uitspraken of het verloop van een verhaal wordt plotseling zichtbaar voor mijn geestesoog, dan kan ik twee dingen doen. Hopen dat ik het morgen nog weet, of mijn bed uitstappen en het snel gaan opschrijven, in de hoop dat de helft of meer niet al verdwenen is voordat ik het kon intikken.

Dan ga ik geruisloos naar beneden – ik wil natuurlijk niemand wakker maken – en haal mijn laptop tevoorschijn. Soms typ ik op mijn tablet, net wat het eerst voor handen is. Mijn vingers vliegen over de toetsen en ik merk niet of ik het koud heb of juist warm, ik vergeet de tijd en blijf net zolang doorgaan tot ik weer leeg ben. Opeens houdt het op en merk ik – vaak tot mijn grote verbazing – dat er meer dan een uur voorbij is gegaan, dat ik het koud heb en nodig naar het toilet moet.

Verlichting

Even later lig ik in bed, tevreden dat de kostbare ideeën niet verloren zijn gegaan. Met een zucht van verlichting val ik dan meestal wel snel in slaap. Eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat het regelmatig voorkomt dat ik deze nachtelijke teksten nooit zal gebruiken. Maar goed, ze kwamen en ze werden vastgelegd. Eén nul voor mij.

Wankelen op de grens

Het is erger als ik niet met een idee wakker word, maar als ik zo ongeveer tijdens het in slaap vallen opeens een goede inval krijg. Het verhaal zakt dan traag maar onverbiddelijk  naar de bodem van mijn bewustzijn en wordt ongrijpbaar.

Mijn voetstappen maken diepe indrukken in de modderige grond naast de onrustige rivier. Ik sta stil. Langzaam beweeg ik zo dicht als ik durf naar het water en kijk. Een prachtig beeld doemt op, zomaar, als een cadeautje van mijn onderbewuste. Ademloos kijk ik hoe het loom deint in het water, van vorm verandert, zich dieper uitstrekt en mij uitnodigt mee te bewegen. Wanneer ik er behoedzaam een hand naar uitsteek, vervaagt het een beetje en geschrokken hou ik stil. Nog langzamer strek ik me uit, verlangend het vast te houden, maar hoe voorzichtig ik ook ben, het zakt weg om uiteindelijk voor altijd te verdwijnen richting de bodem en daar voorbij.

Was het waardevol?

Er gebeurt veel tussen waken en slapen en er gaat veel verloren in die momenten. Of er nou waardevolle plotlijnen of indrukwekkende uitspraken wegzonken of slechts irrelevante fantasieën, dat zal niemand ooit weten. Ik ook niet.

Gelukkig maar.

Geplaatst op door — Geef een reactie

Verhaallijnen in elkaar weven

Verhaallijnen weven

Verhaallijnen geven complexiteit en diepte aan een roman, zodat meerdere personages en plotlijnen verkend en zinvol verbonden worden.

Een verhaallijn, personages en een plot

Een verhaallijn in een roman bestaat uit een verhaal (hum, logisch) met daarin één of meer personages. Daarin gebeurt van alles en dat werkt toe naar een eind (bijvoorbeeld een climax). Dat heet een plotlijn.

Wanneer je in een roman meerdere verhaallijnen door elkaar weeft, kun je meerdere personages verkennen en uitwerken en met elkaar verbinden. Door de plotlijnen wordt alles op een zinvolle manier met elkaar verbonden.

Wat is ook alweer een plotlijn?

Een plotlijn – een onderdeel van een verhaallijn – bestaat uit acties en gebeurtenissen binnen een verhaal. Een plotlijn wordt gebruikt om de lezer als het ware aan de hand door het verhaal te leiden. Eenvoudige plotlijnen hebben een beginfase, een middenfase en een eindfase. Dit kan lineair (op volgorde) of met allerlei sprongen in de tijd. Een plotlijn kan bijvoorbeeld gaan over een wetenschapper die een doel nastreeft, een detective die een misdaad oplost of twee geliefden die obstakels overwinnen om samen te zijn.

En de verhaallijn?

Een verhaallijn omvat alle aspecten van een verhaal, zoals de plotlijn, de personages, setting, thema’s, enzovoort. Met andere woorden, een verhaallijn is de overkoepelende structuur die het verhaal vormgeeft en alle elementen samenbrengt.

Weer terug naar het verweven

Als je meerdere verhaallijnen (die overkoepelende structuren dus) door elkaar wilt weven tot een complete roman, krijg je meer complexiteit en diepte, wat erg aantrekkelijk kan zijn. Een schrijver dient creatief te schrijven, zodat de verhaallijnen op een zinvolle manier met elkaar verbonden worden. Hieronder hoop ik duidelijk te maken waarom het verweven van meerdere verhaallijnen in een roman een ware uitdaging is.

Personages
Elke verhaallijn heeft eigen personages. Die moeten uniek zijn (niet op elkaar lijken, dus) en met elkaar resoneren. Wanneer personages uit verschillende verhaallijnen elkaar tegenkomen, kun je interessante conflicten of onverwachte ontmoetingen creëren.

Thema
Elke verhaallijn heeft een eigen thema, maar meerdere verhaallijnen binnen een roman moeten allemaal verbonden zijn met elkaar door een gezamenlijk thema.

Timing
Timing is cruciaal bij het verweven van verhaallijnen. Je wilt dat de overgangen tussen de verhaallijnen vloeiend zijn. Zorg voor evenwicht tussen de aandacht die elke verhaallijn krijgt.

Structuur
Wanneer wissel je van verhaallijn? Bij een nieuw hoofdstuk? Dat heb ik vooral in Hoogslim gedaan. Of wissel je binnen een hoofdstuk verschillende verhaallijnen af? Soms is dat nodig, omdat er veel tegelijkertijd kan gebeuren, wat uiteindelijk bij elkaar komt. Dat is vooral zichtbaar in mijn trilogie, met in name Schijnvrede en Puntkomma.

In mijn boeken zitten altijd meerdere verhaallijnen. Ik hoop dat het verweven van verhaallijnen altijd een gelaagd en meeslepend verhaal heeft gecreëerd, waarin verschillende perspectieven en plotontwikkelingen naadloos samenkomen, zodat je als lezer wordt betrokken en geboeid.

Geplaatst op door — Geef een reactie

Bloemrijk schrijven of wollig

Bloemrijk of wollig – Blog van Steven

Iemand zei eens dat mijn boeken een bloemrijke schrijfstijl hebben. Ik heb ook wel eens gehoord dat ik wollig schrijf. Wat is het verschil?

Is wollig en bloemrijk hetzelfde?

Wollige tekst en bloemrijke tekst zijn twee termen die we gebruiken voor verschillende schrijfstijlen. Beiden hebben ze te maken met het gebruik van extra woorden om iets te beschrijven. Hier is een voorbeeldzin, die steeds uitgebreider geschreven wordt.

De man liep langs de straat.
De oude man liep langs de lange straat.
De oude man liep moeizaam langs de donkere, lange straat.
De grijze, oude man liep kreunend en moeizaam langs de donkere, lange en eenzame straat.
De grijze, oude man, die een half uur geleden zonder jas van huis was gegaan, liep kreunend en moeizaam in de stromende regen langs de donkere, lange en eenzame straat.

En zo kunnen we nog even doorgaan…

Wat is dan bloemrijk en wat is wollig? Hoewel er enige overlap kan zijn tussen de twee, zijn er ook enkele belangrijke verschillen.

Wollige schrijfstijl

Een wollige schrijfstijl zorgt voor tekst die overdreven complex, vaag of onduidelijk is. Het kan worden gekenmerkt door het gebruik van lange, ingewikkelde zinnen. Er kan ook teveel jargon of technisch taalgebruik zijn. Wollige tekst heeft vaak een gebrek aan duidelijke structuur. Dit alles kan het moeilijk maken voor lezers om de boodschap te begrijpen of de kernpunten van de tekst te identificeren. Het kan ook leiden tot verwarring en frustratie bij de lezers.

Kernwoorden bij wollige tekst zijn dus “te veel’, “onnodig ingewikkeld” en “weinig structuur.”

Bloemrijke schrijfstijl

Bloemrijke tekst daarentegen verwijst naar tekst die rijk is aan beeldend taalgebruik. Er wordt gebruik gemaakt van levendige beschrijvingen en poëtische elementen. Het heeft de neiging om een sterke visuele of sensorische impact te hebben op de lezers, oftewel het stimuleert wat de lezer als het ware ziet en voelt en hoort. Het kan hun verbeeldingskracht stimuleren.

Bloemrijke tekst maakt gebruik van metaforen, vergelijkingen, kleurrijke bijvoeglijk naamwoorden en andere literaire technieken. Zo worden levendige beelden opgeroepen en emoties opgewekt. Vaak is het doel van bloemrijke tekst om de lezer te betrekken en een diepere emotionele reactie te creëren.

Dus, het belangrijkste verschil tussen wollige tekst en bloemrijke tekst is het effect op de lezer. Wollige tekst is verwarrend en onduidelijk, terwijl bloemrijke tekst beeldend en prikkelend is.

Wollige bloemen?

Ik schrijf graag met veel mooie, beeldende woorden die gevoel opwekken. Of dat uiteindelijk verwarrend is (en dus wollig) of bijdraagt aan een dieper contact van de lezer met de personages (bloemrijk) mogen jullie beoordelen.

Reacties zijn welkom. Wie wat van mij gelezen heeft, mag er wat van zeggen 🙂

Geplaatst op door — Geef een reactie

Stiltes in een verhaal

Stiltes in een verhaal

In gesprekken komen stiltes voor. Die kunnen waardevol zijn. Hoe beschrijf je in een verhaal een stilte? Hoe breng je het gevoel over?

Stiltes in een verhaal

De functie van stilte in een gesprek

Er valt wel eens een stilte in een gesprek. Dit kan als ongemakkelijk ervaren worden. Soms is dat terecht, wanneer iemand bijvoorbeeld net iets naars heeft gezegd. Stilte kan echter ook positief zijn.

In stilte ontstaat ruimte om even na te denken over wat er net is gezegd. Stilte is ook een manier om aan te geven dat je goed luistert en kan de ander uitnodigen om verder te spreken. Stilte kan ruimte bieden voor het ervaren van emoties. Mensen kunnen in de stilte zoeken naar wat onder de oppervlakte nog leeft, zodat het gesprek verdiept wordt. Het creatieve denkproces wordt vaak ook bevorderd door stiltes. Het helpt de gedachten te ordenen en zo ontstaan zomaar originele, nieuwe perspectieven.

Hoe schrijf je een stilte in een verhaal?

In een verhaal kun je een stilte laten vallen met een paar lege regels. Maar dat vind ik niet mooi in een boek. Het zou net eens uitkomen onderaan een bladzijde. Je kunt ook met puntjes wat ruimte in het gesprek creëren… Naar mijn idee is echter niet altijd duidelijk wat je dan bedoelt en daarom is het wat minder efficiënt.

Je kunt een stilte ook benoemen, zoals: ‘Een zware stilte vulde de kamer.’ Je kunt als aanvulling ook de emoties benoemen die bij een stilte kunnen horen. ‘“Ik kan het niet geloven,” fluisterde ze, terwijl haar adem stokte. Er viel een lange stilte.’

Voorwerpen, beweging en gevoel

Bij het beschrijven en benoemen van een stilte of pauze in het gesprek, kun je als je wilt ook een voorwerp gebruiken. ‘De klok tikte onverbiddelijk. De stilte hing als een dikke mist in de kamer. De stilte stond als een onverbiddelijke muur om hen heen. De stilte sloop als een schaduw tussen hen in.’ En nog een wollige: ‘De stilte was zo oorverdovend dat hun hartslagen als trommels in hun oren bonkten, als een echo van wat niet gezegd werd.’ Wollig is trouwens niet verkeerd. Misschien moeten we het bloemrijk noemen. Het kan heel mooi zijn. ‘De stilte werd een metgezel, een taal die ze begreep zonder woorden.’

Wanneer er tussen twee zinnen of twee personen een stilte valt, kun je in een verhaal die stilte ook vullen door een beweging. ‘Hij liep naar de keuken en kwam terug met een glas water. – Ze stond op, liep naar het raam en staarde naar buiten.’

Behalve met beweging kun je ruimten in een gesprek ook vullen met een gevoel. ‘Ze fronste en het leek of de gedachte haar langzaam boos maakte. – Zodra ze zijn dreigement hoorde, voelde ze langzaam het bonken van haar hart toenemen en angst nam bezit van haar.’

Stilte in mijn boeken

In mijn eigen verhalen laat ik graag de stiltes spreken. Stiltes weven gedachten en emoties in elkaar. Er gebeurt ondertussen van alles in de ruimtes tussen de woorden, zodat de lezer als het ware ook de achtergronden ziet.

Met elke zorgvuldig geplaatste stilte in mijn romans geef ik de lezer de ruimte om te ademen, te voelen en te verbinden; meevoelen en verbinden met de personages.

Geplaatst op door — Geef een reactie

De merel in mijn romans

De merel in mijn romans – Blog van Steven

In mijn verhalen komt regelmatig een merel voor. Wat maakt de merel zo bijzonder en wat is zijn bijdrage voor mijn boeken?

Een vroege vogel

Mijn afstudeeropdracht heb ik in boekvorm uitgegeven. Er staat een merel voorop. Voorin, op een eigen en verder lege pagina, staat in goudkleurige letters dit gedichtje:

merel

je zingt al
voor het morgenrood
ik voel het niet mijn uitzicht dood
en toch bij wie het duister tart
belooft je lied een nieuwe start

Het boekje is een onderzoek over verlies en rouw en heet: ‘Zorg voor wie langer rouwt.’ De merel zingt hier over een kwetsbaar, nieuw begin na een donkere nacht.

De merel blijft terugkomen

In het tweede hoofdstuk van mijn eerste roman (Opgenomen) wacht een oude vrouw in haar pijn op verlichting, waarvan ze weet dat die niet gaat komen. Wanneer haar verlossing onverwacht toch komt, klinkt in de tuin het gezang van een merel.

In de roman Hoogslim schrijft een hoogbegaafd meisje van zeven, Elsie genaamd, een verhaal over twee robotvogeltjes. Ze vertelt op zeer overtuigende wijze aan haar ouders waarom het merels moeten zijn.

Vogelzang

Zingt de merel mooier dan de nachtegaal? De zang van de merel is rijk en gevarieerd, terwijl de nachtegaal een complexe en emotionele zang heeft. Het is persoonlijk wat je mooier vindt. Ik geef de voorkeur aan de merel, die vroeg in de morgen een plekje opzoekt, hoog in een boom of bovenop een huis, om daar het allereerste ochtendlicht te zien gloren, zelfs voordat wij het opmerken.

En dan gaat hij zingen! Daar word ik nou blij van. Daarom zal er regelmatig een merel opduiken in mijn verhalen.

Geplaatst op door — Geef een reactie

Beweging van personages

Personages, de bouwstenen van boeiende romans

Een personage of hoofdpersoon blijft in de loop van een verhaal meestal niet dezelfde. De omstandigheden en gebeurtenissen doen iets met hem of haar.

Groei is boeiend

Personages in een roman zijn vooral boeiend omdat ze zich ontwikkelen. Zijn of haar contacten met anderen zorgen voor nieuwe inzichten. Door omstandigheden kun je zomaar van gedachten veranderen, zachter worden of je juist verharden. Dat is tenminste in mijn leven wel eens het geval en daarom ook in mijn boeken.

Je ziet het voor je ogen

Het kan nog veel gekker. Een (hoofd)persoon kan ook veranderen van depressief naar optimistisch, van angstig naar moedig, of van woedend naar vergevingsgezind. Het mooie is als je deze verandering als lezer meemaakt. Ik probeer je mee te nemen in het proces zodat je het voor je ogen ziet gebeuren. Het kan echter ook een onverwachte verandering zijn vanwege een heftige gebeurtenis. Je ziet dan niet aankomen wat dit voor effect heeft op die persoon.

Het is de luxe van de schrijver om te kiezen hoe de personages zich bewegen. Daarbij probeer ik het zo te doen dat niet alleen ikzelf ervan geniet. Mijn boeken moeten jullie natuurlijk ook interesseren.

Geplaatst op door — Geef een reactie

Schrijven

Schrijven van verhalen, van blog tot roman – Blog van Steven

Soms is schrijven hard werken. Je moet nadenken over een verhaallijn die niet uit de verf wil komen, of over personages die saai of juist overdreven zijn. Maar soms is schrijven net een soort vakantie.

Poëzie in de vakantie

Schrijven is soms net als vakantie
Opeens ben je eraan toe
Opeens weet je waar je heen wilt
Rusteloos ben je totdat
Eindelijk het verhaal tot rust komt op papier

Borrelende ideeën

Dit stukje poëzie kwam zomaar in me op tijdens een korte vakantie. Het is hoe het soms bij mij werkt. Een verhaal wil niet vlotten, ik vind het zelf reuze eentonig worden, of ik ben het overzicht kwijt. En dan, vaak onverwacht, is er een moment dat ik eraan toe ben. Er borrelt van alles op – ik zou echt niet weten of dat nou alleen in mijn brein is, of in mijn gevoel, of allebei – en dat moet eruit. Er komen notities, chaotisch en veel. En dan komt het moment dat ik me moet terugtrekken en moet schrijven.

Schrijven, schrijven en nog eens schrijven. Zo worden zomaar ineens vijf of tien hoofdstukken geboren. En dan voel ik me zomaar de ‘trotse vader.’

Bewaren of weggooien

Meestal lees ik de nieuwe hoofdstukken thuis voor. Enthousiasme alom.
De meeste teksten veranderen echter nog wel een keer. Soms onherkenbaar. Andere stukjes verdwijnen geruisloos voor altijd in het digitale niets.

Maar, ik heb geschreven en uiteindelijk is er een resultaat dat ik goed genoeg vind om naar de drukker te sturen. Het moet maar. Perfect wordt het toch nooit.