Tag: creatief

Geplaatst op door — Geef een reactie

De kracht van ontkenning in de litotes

Grote Hyperbool Blog Steven – ZijnBoek

In de wereld van taal schuilt kracht in ontkenning. Litotes benadrukt het tegenovergestelde door iets niet rechtstreeks te bevestigen. Lekker onduidelijk? Lees deze blog dan vooral even verder!

Litotes, kracht van ontkennen, ZijnBoek blog

Litotes is een retorische stijlfiguur

Litotes wordt beschouwd als een retorische stijlfiguur omdat het gebruikmaakt van ontkenning om betekenissen te versterken, waardoor communicatie effectiever wordt, vooral in retorische contexten zoals toespraken of literaire werken.

Een blog uit de serie Stijlfiguren.

Maar wat is het dan eigenlijk?

Litotes is een stijlfiguur waarbij iets wordt ontkend om het tegenovergestelde te benadrukken. In plaats van rechtstreeks te zeggen dat iets waar is, wordt het juist niet als onwaar beschreven. Dit leidt tot een vorm van understatement die de boodschap vaak krachtiger maakt dan directe bevestiging.

Omgebeurd Twee hoofdrolspelers zijn in Omgebeurd voortdurend op deze manier in gesprek, wat vaak leidt tot lachwekkende maar ook boeiende dialogen.

Een interessante dialoog bevat niet weinig litotes. Het is geen onbelangrijk onderdeel van een gesprek. Het is voor een schrijver niet onaantrekkelijk om er gebruik van te maken.

Let op: in bovenstaande stukje komen drie litotes voor. Dat is te veel en vaak vermoeiend voor de lezer.

Waarom schrijvers een litotes gebruiken

Schrijvers gebruiken litotes om verschillende redenen. Het worden ingezet om subtiliteit en nuance toe te voegen aan de taal van het boek. Het maakt dialogen interessant en daardoor (soms) pittiger. Door de kunst van ontkenning goed in te zetten, kunnen schrijvers complexe ideeën op een beknopte en suggestieve manier overbrengen. Het is bijzonder wanneer litotes gebruikt worden om ironie, humor of zelfs sarcasme te creëren. Hierdoor worden teksten levendiger en boeiender voor de lezer.

Een paar ontkennende voorbeelden

Er zijn mogelijkheden genoeg. Een litotes herken je al snel door ontkennende woorden, zoals het woord niet of bijvoorbeeld het woord geen.

“Niet slecht” in plaats van “goed”.
“Niet onaardig” om iets of iemand als aardig te beschrijven.
“Niet oninteressant” als je iets interessant vindt.
“Niet ongewoon” om iets als gebruikelijk te omschrijven.
“Niet onbelangrijk” om iets juist als belangrijk te benadrukken.

“Geen kleine prestatie” om iets indrukwekkend te noemen.
“Geen onbekende naam” om aan te geven dat best wel iemand bekend is.
“Geen onaanzienlijke opkomst” om een grote menigte te suggereren.
“Geen onbelangrijk onderwerp” om te benadrukken dat iets belangrijk is.
“Geen onbemind idee” om iets als geliefd te beschouwen.

Waar komt de litotes voor?

Litotes komt vaak voor in literaire werken, met name in romans, gedichten en essays waar nuance en subtiliteit erg belangrijk zijn. Ook in retorische teksten, politieke toespraken en satire wordt litotes regelmatig gebruikt om effectief te communiceren en op een speciale manier de aandacht van het publiek of de lezer te trekken.

Probeer zelf eens, bij het lezen van een tekst, te ontdekken of je er een litotes in kunt ontdekken. Dat is niet onaardig!

Geplaatst op door — Geef een reactie

De overdreven hyperbool

Grote Hyperbool Blog Steven – ZijnBoek

Hyperbool, een stijlfiguur zo groot als een olifant en zo krachtig als een orkaan, is een ware krachtpatser in de wereld van taal. Het gaat allemaal om overdrijven.

Grote Hyperbool Blog Steven – ZijnBoek

Extra kracht

Hyperbool laat woorden uitstijgen boven de gewone grenzen, waardoor ze resoneren in de gedachten van de hoorders of lezers. Zo kan extra kracht worden ingezet, mits met wijsheid gebruikt.

Een blog uit de serie Stijlfiguren.

Een hyperbool is leuk, maar niet te vaak

In een verhaal kan hyperbool effectief zijn om bepaalde emoties te versterken, humor toe te voegen, of om bepaalde aspecten van een personage of situatie te benadrukken. Het kan een krachtig instrument zijn om de aandacht van de lezer te trekken en om bepaalde uitspraken en scènes levendiger te maken.

Echter, het is belangrijk om hyperbool met mate te gebruiken en altijd met het doel om de boodschap te versterken zonder afbreuk te doen aan de geloofwaardigheid van het verhaal. Overmatig gebruik van hyperbool kan de geloofwaardigheid van het verhaal aantasten en afleiden van de essentie.

Omgebeurd In de psychologische thriller Omgebeurd wordt van alles overdreven, maar altijd met het doel het verhaal goed te kunnen vertellen.

Het is dus belangrijk om hyperbool alleen te gebruiken wanneer het gepast is binnen de context van het verhaal en wanneer het de impact van de boodschap versterkt zonder overdreven te worden.

De kunst van het overdrijven

In een wereld waar ‘groot’ niet groot genoeg is en ‘snel’ nooit snel genoeg kan zijn, biedt hyperbool de mogelijkheid om de extremen van de menselijke verbeelding te verkennen. Overdrijven heeft dan tot doel om aandacht te trekken. Als iemand bijvoorbeeld onbeschaamd vraagt wat je maandsalaris is, kun je antwoorden met “rond de negen ton,” waardoor even verwarring ontstaat, maar daarna meteen duidelijk is dat je iets anders bedoelt, namelijk dat je het niet gaat vertellen.

Een paar grootse voorbeelden

Er zijn mogelijkheden genoeg. Hier zijn er een paar.

Ik heb een miljoen keer gezegd dat je dat niet moet doen.
Hij was zo hongerig dat hij een hele koe zou kunnen opeten.
Ze lachte zo hard dat de ramen trilden en de buren meelachten.
Hij is zo oud als Methusalem.
Hij had een rugzak vol met boeken zo zwaar als lood.
Ze huilde tranen zo groot als golfballen.
De lach van de baby vulde de kamer als een koor van engelen.
Hij sprong zo hoog als een kangaroo op steroïden.
Het duurde een eeuwigheid voordat de les voorbij was.
Ze had een glimlach van oor tot oor die de hele stad verlichtte.
Het was zo koud dat de vogels bevroren in de lucht.
Ze was zo moe dat ze een marathon kon slapen.
Hij had een stem als een donderende storm.
Ze had genoeg eten voor een leger, maar niemand om het mee te delen.

Omarmen

Het gebruiken van hyperbool verrijkt je verhaal. Omarm de kracht van hyperbool en laat je verhalen schitteren als nooit tevoren.

Geplaatst op door — Geef een reactie

Een zacht eufemisme

Eufemisme – Blog van Steven – zijnBoek

Eufemismen zijn als fluwelen handschoenen voor harde waarheden. Ze verzachten, verbloemen en verpakken de realiteit in vriendelijkere woorden.

Eufemisme – Blog van Steven – zijnBoek

Een zachte omweg in taal

Een blog uit de serie Stijlfiguren.

Schrijvers en taalliefhebbers kunnen deze stijlfiguur doeltreffend inzetten om complexe of gevoelige onderwerpen op een subtielere manier te benaderen. Met andere woorden: Met een eufemisme spreek je met zachte woorden over een pittig onderwerp.

In een wereld waar woorden krachtiger zijn dan zwaarden, bieden eufemismen een elegante ontsnappingsroute uit ongemakkelijke situaties. Ze helpen ons om te praten over moeilijke onderwerpen zonder onnodig ongemak te veroorzaken.

Een delicate balans

Een eufemisme kunnen we een delicaat evenwicht noemen tussen eerlijkheid en beleefdheid. Het laat ons toe om respectvol te blijven, zelfs wanneer we de waarheid een beetje verhullen. Denk maar aan “het loodje leggen” in plaats van “overlijden” of “een maatje meer hebben” in plaats van “dik zijn”.

Nog meer voorbeelden

Een paar voorbeelden geven een beter beeld.

“Een paar centjes verdienen” voor “arm zijn”
“Een beetje onhandig” in plaats van “klunzig”
“Een paar jaartjes ouder” voor “oud”
“Een beetje creatief boekhouden” in plaats van “fraude plegen”
“Niet helemaal waar” voor “liegen”
“Een kleine vergissing” in plaats van “fout”
“Een moment van bezinning” voor “straf”
“Niet helemaal alert zijn” in plaats van “dronken zijn”
“Een uitdaging” voor “probleem”
“Een levendig gesprek” voor “ruzien”
“Iets minder gezegend zijn met geluk” in plaats van “ongelukkig zijn”
“Een tweede jeugd beleven” voor “midlife crisis hebben”
“Een alternatieve levensstijl” in plaats van “anders zijn dan de norm”
“Een beetje in de war zijn” voor “verward zijn”
“Een strategische terugtrekking” in plaats van “vluchten”
“Een beetje eigenaardig” voor “vreemd zijn”
“Een beetje apart” in plaats van “raar”
“Een ongeplande omweg” in plaats van “verdwaald zijn”
“Een tijdelijke financiële uitdaging” voor “failliet gaan”

Niet alleen op papier

Uit de voorbeelden blijkt dat eufemismen eigenlijk vooral veel voorkomen in het dagelijks taalgebruik. Het is natuurlijk ook leuk en zinvol om ze te verwerken in geschreven verhalen.

Geplaatst op door — Geef een reactie

Het chiasme

Chiasme – Blog van Steven

Een chiasme is een taalkundige spiegelstructuur. Het is een zin die zichzelf een beetje herhaalt, maar dan andersom.

Chiasme Blog ZijnBoek

Het omkeren van zinsdelen

Een blog uit de serie Stijlfiguren.

Een chiasme komt in de dagelijkse taal vaker voor dan je denkt.

Kijk eens naar de uitdrukking: Dames en heren, jongens en meisjes.
Eerst wordt de vrouw genoemd, gevolgd door de man. Dan de man gevolgd door de vrouw. As je het zou tekenen zie je dat het spiegelt. Het wordt ook wel gezien als een kruislingse verbinding.

Het woord chiasme is afgeleid van het Griekse woord “chi.” Het gaat om de vorm van de Griekse letter X (chi). In een chiastische structuur vormen de herhaalde elementen vaak een kruispatroon, vergelijkbaar met de letter X.

Voorbeelden uit de geschiedenis

Er zijn een aantal bekende uitspraken van mensen uit de geschiedenis waarin een chiasme gebruikt is. Hier zijn een paar voorbeelden.

Vraag niet wat jouw land voor jou kan doen, vraag wat jij voor jouw land kunt doen.
John F. Kennedy

You forget what you want to remember, and you remember what you want to forget.
(Je vergeet wat je wilt onthouden, en je onthoudt wat je wilt vergeten.)
Charles Dickens

Mankind must put an end to war, or war will put an end to mankind.
(De mensheid moet een einde maken aan oorlog, of oorlog zal een einde maken aan de mensheid.)
John F. Kennedy

Niet alles wat telt, kan geteld worden, en niet alles wat geteld kan worden, telt.
Albert Einstein

En misschien zijn dezen ook bekend:
Als het niet kan zoals het moet, moet het maar zoals het kan.

en:
Je leeft niet om te eten, maar je eet om te leven.

Een chiasme is een krachtig middel om uitspraken extra aandacht te geven. Vaak is een uitspraak met een chiasme ook beter te onthouden.

A – B – B’ – A’

Een chiasme wordt vaak genoteerd als A – B – B’ – A’. Een voorbeeld:
Als het niet kan (A) zoals het moet (B), dan moet het maar (B’) zoals het kan (A).
A is verbonden aan A’ en B is verbonden aan B’. De kruislingse verbinding.

De spiegeling

Een chiasme is niet alleen een kruising, maar ook een spiegeling. Zo zou je bijvoorbeeld in de afbeelding van boven naar beneden kunnen kijken (lezen). Dan zie je lucht, boom, land, land, boom, lucht. Ook dit is een chiasme, die je zou kunnen noteren als A – B – C – C’ – B’ – A’.

Hier eindig ik mee, dit was genoeg, want het is voldoende, dus stop ik hier.

Geplaatst op door — Geef een reactie

Schrijver met teveel ideeën

Overvloed aan creativiteit

Voor sommige schrijvers lijkt inspiratie nooit op te drogen. Ze worden overspoeld door veel ideeën, personages en plots die roepen om aandacht.

Overvloed aan creativiteit

Creatieve tsunami

Creatieve overvloed kan een zegen zijn als ideeën, verhaallijnen, personages, plotwendingen en onverwachte situaties zich als het ware opdringen aan de schrijver, terwijl die bezig is met het opbouwen van een verhaal. Dit brengt echter ook een unieke uitdaging met zich mee. Hoe kan deze overvloed optimaal worden benut?

Het hebben van te veel ideeën is op zichzelf een reden tot vreugde. Het toont de rijkdom van iemands verbeelding en het vermogen om voortdurend nieuwe concepten te genereren. Dit proces is verkwikkend en houdt de geest actief en alert.

Maar teveel is teveel. Zomaar van alles wegstrepen lijkt misschien een oplossing, maar wat gaat er dan verloren? Wordt misschien het kind met het badwater weggegooid? Dit kan niet de bedoeling zijn. In deze blog reik ik wat tips aan om de overvloed richting te geven en prachtig te benutten.

Aan de slag met de ideeën

Misschien dat onderstaande tips bijdragen aan het in toom houden en optimaal benutten van alle overvloedige gedachten die bij het schrijven van een verhaal boven komen borrelen.

  1. Diversiteit
    Het hebben van meerdere ideeën tegelijk kan leiden tot een dilemma: welk idee moet als volgende worden aangepakt? De verleiding om van het ene idee naar het andere te springen kan leiden tot een reeks halfvoltooide projecten. Het is belangrijk om een zorgvuldige afweging te maken over waar je je aandacht op wilt richten.
  2. Focus en discipline
    Het omgaan met creatieve overvloed vereist focus en discipline. Kies bewust een idee om aan te werken en laat de rest tijdelijk op de achtergrond. Het betekent niet dat je de andere ideeën vergeet, maar eerder dat je je aandacht concentreert om iets daadwerkelijk te voltooien. Schrijf de rest even op.
  3. Notities
    Schrijvers met overvloedige ideeën moeten experts worden in het vastleggen van hun gedachten. Houd een notitieboekje bij de hand om flitsen van inspiratie vast te leggen. Dit helpt niet alleen om de ideeën te behouden, maar ook om ze op een later tijdstip opnieuw te evalueren.
  4.  Prioriteiten stellen
    Het is onmogelijk om al je ideeën tegelijkertijd aan te pakken. Het stellen van prioriteiten is essentieel. Bepaal welke ideeën het meest urgent of intrigerend zijn en focus je energie daarop. Dit helpt bij het vermijden van overweldiging en het bevorderen van vooruitgang.
  5.  Diepgaande verkenning
    In plaats van oppervlakkig over veel ideeën te schrijven, kan diepgaande verkenning van een beperkt aantal ideeën leiden tot meer uitgebreide en complexe verhalen. Dit kan lezers aanspreken die op zoek zijn naar diepgang en karakterontwikkeling.
  6.  Het overwinnen van blokkades
    Ironisch genoeg kan te veel keuze leiden tot schrijversblok. Het gewicht van talloze ideeën kan overweldigend zijn en het schrijfproces verlammen. Hier is het belangrijk om terug te gaan naar de kern van je passie en te herinneren waarom je begon met schrijven.
  7.  Samenwerking en delen
    Als je overvloedige ideeën hebt en het moeilijk vindt om te kiezen, overweeg dan samen te werken met anderen. Soms kunnen medeschrijvers of vrienden je helpen bij het selecteren van het beste idee om als volgende te verkennen.
  8.  De schoonheid van geduld
    Het ontwikkelen van een idee tot een volwaardig verhaal vergt tijd en toewijding. Het is belangrijk om geduldig te zijn en te begrijpen dat niet elk idee meteen tot een meesterwerk zal leiden. Het proces is net zo waardevol als het uiteindelijke resultaat.

Creatief slot

In plaats van een saaie samenvatting, wil ik een creatief resumé geven.

Voor een woordkunstenaar verzadigd van ideeën, rust het vinden van de juiste symbiose tussen overvloed en focus op de kronkelige wegen van essentie. Dit omvat een balletdans om de stroom van creativiteit te dirigeren en te smeden tot afgewerkte werken die deze wereld kunnen verrijken. Met een weloverwogen melange van ontdekkingen en volharding kunnen schrijvers de weelde van hun creatieve geest in toom houden en vertellingen creëren die hun unieke klanken laten weerklinken.

En nu in mijn eigen woorden: Keuzes maken, de rest even noteren en bewaren voor later en goed de tijd nemen. Dan moet het gaan lukken.

Geplaatst op door — Geef een reactie

Creativiteit

Creativiteit in het leven en bij het schrijven – Blog van Steven

Moet je creatief zijn om te kunnen schrijven? Wat is creativiteit eigenlijk? Hoe belangrijk is het, dat een mens creatief is, of een boek creatief geschreven wordt?

Een creatief mens

Mensen kunnen originele en waardevolle ideeën bedenken. Ze kunnen met onverwachte oplossingen komen. Dat is leuk en het heet creativiteit. Wanneer mensen iets nieuws maken of op bijzondere manier bestaande ideeën, kennis en ervaringen bij elkaar brengen, wordt als het ware ‘iets nieuws gecreëerd uit het niets.’

Een creatief boek?

Je kunt een creatief boek vaak herkennen aan de complexiteit van de personages, of juist hun eenvoudige schoonheid. Soms aan onverwachte gebeurtenissen en een origineel plot, verbeeldingskracht of een schrijfstijl die anders is dan gebruikelijk. Ik wil thema’s op een unieke manier benaderen en er op een ongebruikelijke manier over schrijven. Zo kan ik een heel nieuw licht op bestaande gedachten werpen. Zo heb ik het thema visuele beperking en hoogbegaafdheid op een manier benaderd die volgens mij nog niet eerder was bedacht.

Zie het boek: ‘Hoogslim’

Een mens wordt creatief door nieuwsgierigheid, openheid voor nieuwe ervaringen, anders denken – een beetje buiten de lijntjes kleuren – en door te proberen verschillende perspectieven te combineren.

Een uniek verhaal

Creativiteit in een roman kan leiden tot een uniek en onderscheidend verhaal dat lezers aanspreekt. Zo kunnen onderwerpen en thema’s verkend worden op een manier die nog niet eerder is gedaan. Dat kan lezers helpen zich meer betrokken te voelen bij het verhaal en de personages.

Tenminste, ik hoop dat mijn boeken dit de lezers biedt.