Zie ook de blog over ervaringen van een schrijver.
Schaduw laat ons de mens zien
Geen personage is geloofwaardig zonder breuklijn. De schaduwzijde maakt het verschil tussen vlak en echt. Daar, in het schemergebied, groeit het verhaal.
Morele dubbelzinnigheid
Een personage dat altijd goed doet, is moeilijk te geloven. De interessantste karakters twijfelen, struikelen en maken keuzes die niet zwart-wit zijn. Denk aan de arts die liegt om iemand te beschermen, of de vader die steelt om zijn kind te helpen. Morele ambiguïteit (dubbelzinnigheid) maakt een personage gelaagd. De lezer hoeft het niet eens te zijn met de keuze, maar moet hem kunnen begrijpen. Want juist in het grijze gebied wordt zichtbaar wie iemand écht is. Niet in de principes, maar in de breuken.
Verleiden versus falen
De schaduw dringt zich vaak subtiel op: de neiging om te liegen, te vluchten, te domineren, te bezwijken. Het hoeft geen grove fout te zijn, soms is het een fluistering. De verleiding om een boodschap niet door te geven. De neiging om wraak te nemen. Deze momenten van innerlijk conflict zijn vaak spannender dan een adembenemende achtervolging. De lezer voelt: dit kan alle kanten op. Falen maakt een personage niet zwakker, maar tastbaarder. De schaduw is geen drama, maar ontwikkeling.
De schaduw als spiegel
De schaduw kan ook gespiegeld worden via een ander personage. De kalme hoofdpersoon tegenover een impulsieve vriend. De behulpzame zus tegenover de egoïstische buurvrouw. Vaak herkent een personage zijn eigen verdrongen kant in de ander en dat schuurt. Of het inspireert, of confronteert. Door zulke spiegels krijgt de schaduw gezicht, zonder dat je iets hoeft uit te leggen. Laat het botsen. Laat het breken. Laat het reflecteren. Want zonder schaduw is er geen licht en zonder conflict geen verhaal.
In mijn roman Puntkomma blijkt iemand onverwacht verslaafd aan drank. Het draagt bij aan de ontwikkeling van die persoon in het verhaal.
De schaduwzijde maakt personages geloofwaardig. Niet omdat ze duister zijn, maar omdat ze mens zijn. En dat maakt hun reis betekenisvol.
Kijk hier voor het overzicht van alle artikelen.