Betekenis

Betekenis in een verhaal

We zoeken betekenis in wat we doen, lezen en schrijven. Maar wat maakt iets werkelijk betekenisvol? In dit artikel verkennen we hoe taal, persoonlijke ervaring en cultuur samen betekenis geven aan elk geschreven woord.

Taal en betekenis

Taal is meer dan communicatie; het is het gereedschap van de schrijver. Ik heb meerdere vrienden die timmerman zijn en vaak ben ik onder de indruk van wat ze kunnen met hun gereedschap. Maar, ieder zijn vak. Mijn gereedschap is taal. Woorden kunnen deuren openen naar nieuwe werelden, emoties aanwakkeren en beelden oproepen die de lezer bijblijven. Denk aan ZijnBoek: verhalen voorbij de bladzij 😉 Een goed gekozen metafoor, een treffende zinstructuur of zelfs stilte tussen de regels: allemaal dragen ze bij aan betekenis. In literaire en creatieve teksten bepaalt taalgebruik vaak hoe diep een boodschap binnenkomt. Schrijven is dus niet alleen wat je vertelt, maar vooral hoe je het vertelt.

Persoonlijke lading

Wanneer je iets schrijft dat je zelf raakt, dan geef je woorden een ziel. Uit mijn hoofd (hersenen) komt bij de lezer in zijn of haar hoofd. Uit mijn hart (gevoel) zou de ander kunnen raken. Persoonlijke ervaringen, twijfels of dromen maken een tekst herkenbaar en echt. In romans, essays of autobiografisch werk voelen lezers het verschil tussen bedacht en beleefd. In mijn boeken (vooral de recente drie boeken: Hoogslim, Omgebeurd en Ongetwijfeld Tomas.) zit veel verweven dat ik zelf heb meegemaakt. Juist dat maakt verhalen geloofwaardig en krachtig. Of je nu schrijft over verlies, verwondering of verlangen: je stem kleurt de betekenis. Authentiek schrijven nodigt de lezer uit om niet alleen mee te lezen, maar ook mee te voelen.

Culturele context

Betekenis is niet statisch; het verschuift met de tijd en cultuur. Wat vandaag vanzelfsprekend klinkt, kan morgen verouderd of zelfs controversieel zijn. Denk aan woorden als ‘vrijheid’ of ‘held’: hun invulling hangt af van plaats, generatie en achtergrond. Als schrijver beweeg je in dat spanningsveld. Kennis van culturele context helpt je om je publiek beter te bereiken én om gelaagdheid aan te brengen in je werk. Schrijven wordt dan ook een vorm van vertalen – tussen werelden. Het schrijven van een historische roman, zoals over Tomas, is een extra uitdaging, omdat je daar de cultuur van toen (2000 jaar geleden) probeert te verbinden met die van vandaag.

Betekenis ontstaat niet alleen in wat er staat, maar vooral in wat het oproept. Schrijven wordt betekenisvol wanneer het resoneert – in taal, gevoel en tijdsgeest.

Kijk hier voor het overzicht van alle artikelen.